Piemont – u podnóża Alp Nadmorskich

Odkryj niezwykłe miejsca w Piemoncie, smakując w lokalnej kuchni

Piemont (wł. Piemonte) leży w północno-zachodnich Włoszech, sąsiadując z Francją, Szwajcarią oraz włoskimi regionami Dolina Aosty, Emilia-Romania, Lombardia oraz Liguria. To niezwykle ciekawy i zróżnicowany, ale niestety wciąż niedoceniany przez turystów obszar Włoch, w którym drzemie wielki potencjał. Warto wiedzieć, iż oprócz morza znajdziemy tu góry (nazwa Piemonte utworzona została od ad pedes montorium, a więc od wyrażenia u podnóża gór), wzgórza, tereny równinne oraz liczne jeziora. Rozważając urlop we Włoszech, warto więc pomyśleć o tym słabo znanym, ale nie mniej pięknym i atrakcyjnym niż Toskania regionie!

1. Mediolan

Tanie linie lotnicze (Ryanair z Krakowa, Wizz Air z Warszawy) oferują częste loty z Polski do Milano-Bergamo (lotnisko Orio al Serio, oddalone o 50 km od Mediolanu). Stamtąd transferem autokarowym można dostać się do Milano Stazione Centrale. Mediolan jest położony w odległości niecałych 50 km od regionu Piemont, a linie kolejowe pozwalają na dotarcie do najatrakcyjniejszych miejsc tego regionu.

To jedno z najsłynniejszych i najbardziej odwiedzanych miast we Włoszech. Mediolan (wł. Milano) skupia w sobie wszystko to, co turysta lubi najbardziej. To stolica mody i designu, to miejsce sztuki. Mediolańska architektura, muzea, teatry i opery przyciągają turystów z całego świata. To też miejsce ważnych spotkań sportowych. Poza tym stolica Lombardii jest centrum gospodarczo-finansowym Włoch, napędza całą ekonomię tego kraju. Jest jednym z najbogatszych miast świata.

Kto nie zna słynnej ulicy – via Montenapoleone, gdzie znajdują się butiki najważniejszych projektantów mody włoskiej i z całego świata? Któż nie słyszał o placu głównym – Piazza Duomo z jedną z największych bazylik na świecie – Santa Maria Nascente – Katedrą Narodzin św. Marii? Któż nie chciałby zobaczyć z bliska słynnego obrazu Ostatniej Wieczerzy Leonarda da Vinci w kościele Santa Maria delle Grazie, czy jaki artysta nie pragnie stanąć na deskach La Scali, w towarzystwie najsłynniejszych głosów całego świata? W Mediolanie znajduje się również bardzo ważny obiekt sportowy – Stadion San Siro, jeden z największych stadionów na świecie, na którym odbywają się spotkania grup piłkarskich AC Milan i Inter.

2. Asti

Z Mediolanu do Asti dostać można się pociągiem Trenitalia – włoskiego przewoźnika kolejowego – w niecałe 3 godziny. Większość połączeń wiąże się z koniecznością przesiadki w miejscowości Alessandria, aczkolwiek Trenitalia obsługuje także połączenia bezpośrednie z Mediolanu do Asti.

Asti, tak mało doceniane lub po prostu mało znane przez turystów z Polski, miasteczko w sercu Piemontu, jest w rzeczywistości jednym z najatrakcyjniejszych miejsc tego regionu. Słynie ze znakomitej kuchni, wina, restauracji, ale również ze wspaniałych zabytków sztuki oraz Palio – historycznego festiwalu – wyścigów konnych organizowanych od ponad 700 lat. Miasteczko sięga swoimi korzeniami czasów antycznych, jego przepiękne uliczki zachęcają do spacerów, a kościoły i muzea wypełnione są arcydziełami sztuki z czasów antyku po czasy nowożytne. Niezliczone wieże historyczne to znak szczególny Asti.

Położenie Asti sprzyja odwiedzaniu historyczno-geograficznych części Piemontu: Langhe, Roero i Monferrato wypełnionych najwyższymi dobrami naturalnymi, z jakich słynie ten region. Plantacje winorośli rozpościerające się na wzgórzach to widoki, dla których warto wyjechać z miasta. Pejzaże plantacji winogron zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2014 roku. Z Asti kursują linie autobusowe, którymi łatwo można dostać się do ciekawszych miejscowości: nie tylko w prowincji Asti, ale też przytulonej do niej prowincji Cuneo, np. Grinzane Cavour, Serraluga d’Alba itp. i spróbować tutejszego wyśmienitego wina prosto od producentów. Nie można zapomnieć również o „białym złocie”, czyli białej trufli, wszak to właśnie te tereny są ojczyzną tego ekskluzywnego przysmaku.

3. Cuneo

Z Asti do Cuneo dostaniesz się również pociągiem Trenitalia. Podróż zajmie niecałe 2 godziny. Większość połączeń wiąże się jednak niestety z koniecznością przesiadki w Turynie (na stacji Torino Lingotto).

Cuneo leży poniżej Asti, na południowym-zachodzie Piemontu. Aby wybrać się do Cuneo, należy zdać sobie sprawę z jego atrakcyjnego położenia. Z jednej strony wzgórza Monferrato i Langhe, z drugiej zaś wyjątkowy klimat Alp Nadmorskich... Niewielu przypadkowych turystów odwiedza Cuneo i tutejsze przepiękne Alpy Nadmorskie. A szkoda, bo na pewno zaskoczyłyby ich wyjątkowe alpejskie krajobrazy. Bogactwo fauny i flory, które charakteryzuje tą część Alp, związane jest z klimatem tam panującym. Z jednej strony zimnym klimatem alpejskim, z drugiej zaś ciepłym wynikającym z bliskości Morza Śródziemnego.

Samo miasto Cuneo również zasługuje na uwagę ze względu na liczne wspaniałe barokowe kościoły oraz tradycyjny wyrób czekoladowy Cuneese al rum. Najbardziej znanymi zabytkami są m.in. Duomo di Cuneo – Katedra Santa Maria del Bosco, Kościół San Sebastiano, Kościół Świętego Krzyża, Palazzo della Torre oraz Muzeum – Museo Civico znajdujące się w najważniejszej konstrukcji średniowiecznej miasta – antycznym Kościele Świętego Franciszka. Będąc w Cuneo, znajdującym się na terenie słynącym z produkcji wina (Langhe), tj. Barolo, Barbaresco, Dolcetto, Barbera, Roero, Nebbiolo, nie można zapomnieć także o spróbowaniu dań lokalnych na bazie mięsa, salami, prosciutto! Należy również skosztować wspaniałych serów takich jak np. Bra czy Castelmagno, nie wspominając o orzeszkach laskowych czy wspomnianych już czekoladkach Cuneese al rum i trufli.

4. Turyn

Do Turynu dostaniesz się bezpośrednim pociągiem Trenitalia zarówno z Asti, jak i Cuneo. Można więc rozważyć dwie trasy przejazdu: podróż do Turynu zanim udamy się do Cuneo bądź – jak sugeruje nakreślona tutaj trasa – wrócić do Turynu po odwiedzeniu Cuneo.

Najbardziej znane miasto Piemontu oraz jedno z najbardziej lubianych, ze względu na swoją historię, miast we Włoszech. Turyn (wł. Torino) był bowiem pierwszą stolicą Włoch i to właśnie stąd pochodził pierwszy król zjednoczonej Italii – Vittorio Emanuele II. W Turynie oprócz wspaniałych, głównie barokowych zabytków, m.in. przepięknego Placu – Piazza San Carlo z dwoma bliźniaczymi kościołami San Carlo i Santa Cristina, Piazza Castello z Palazzo Reale (Pałac Królewski dynastii Sabaudzkiej) i Palazzo Madama (dziś Muzeo Civico di Arte Antica – miejskie zbiory dzieł sztuki), znajdują się najważniejsze muzea nieustannie cieszące się ogromnym zainteresowaniem. Jednym z nich jest oczywiście Muzeum Egipskie, które znajduje się właśnie przy Piazza San Carlo, w Pallazzo della Accademia delle Scenze w Galleria Sabauda (podstawą zbiorów jest prywatna kolekcja zgromadzona przez rodzinę królewską). Muzeum Egipskie jest prawdziwa perełką Turynu: to zaraz za Kairem największa na świecie kolekcja cywilizacji egipskiej.

Inne muzea warte polecenia to Narodowe Muzeum Kina oraz Museo Nazionale dell'Automobile (Muzeum Samochodów). A jeżeli samochody, to oczywiście warto przypomnieć, że Turyn to FIAT i jego słynna fabryka, która w początkach XX wieku umocniła miasto jako główny ośrodek przemysłowy Włoch. Przechadzając się uliczkami Turynu, warto się na chwilę zapomnieć i poszukać kawiarni, gdzie podają specjalność tego miasta – Bicerin – tradycyjny napój na bazie kawy, czekolady i śmietanki.

5. Ivrea

Bezpośrednie pociągi z Turynu do Ivrei wyruszają ze stacji Torino Porta Nuova średnio co godzinę.

Ivrea znana jest głównie z Bitwy na Pomarańcze, która odbywa się co roku w średniowiecznej dzielnicy miasta Borghetto w okresie karnawału (już od 1808 roku!). Miasteczko leży nad krystalicznie czystą rzeką Dora Baltea, u podnóża Alp. Otaczające go wzgórza morenowe tworzą szczególny układ przypominający amfiteatr. Po wycofaniu się ostatniego lodowca obszar ten został wzbogacony o liczne jeziora polodowcowe, które wciąż otaczają miasto. Historyczne centrum Ivrei znajduje się na wzgórzu prowadzącym do Zamku dynastii Sabaudzkiej, znanym jako Il Castello dalle rosse torri – Zamek Czerwonych Wież oraz Duomo – Katedry Santa Maria Assunta (Wniebowzięcia NMP) z przepięknymi romańskimi wieżami z X wieku.

Nowoczesna część miasta rozciąga się na równinie, zajmując oba brzegi rzeki Dora Baltea. Miasteczko charakteryzuje się zróżnicowaną architekturą, przecinają go zabytkowe uliczki ze starymi kamienicami, ale są tu również miejsca przypominające okres świetności gospodarczej Ivrei za czasów koncernu Olivetti – produkującego maszyny do pisania, kalkulatory i komputery (dziś Muzeum - Laboratorio-Museo Tecnologicamente). Innymi ciekawymi miejscami wartymi uwagi są wieża Torre di Santo Stefano, synagoga z XIX w., sanktuarium Santuario di Monte Stella, Ponte Vecchio – most, którego budowę rozpoczęli rzymianie w V wieku, oraz fontanna zadedykowana wspomnianemu już Camillo Olivetti. A jeżeli ktoś ma ochotę powylegiwać się nad wodą, dobrym miejscem do tego będzie na pewno brzeg jeziora Lago Sirio.

6. Novara

Z Ivrei do Novary dotrzesz z łatwością bezpośrednim pociągiem Trenitalia. Możesz także zdecydować się na połączenie z przesiadką w Chivasso.

Niewiele osób wie, że to właśnie Novara i jej okolice pozwalają na smakowanie wspaniałego, znanego wszystkim risotta, oraz że właśnie tam produkuje się ogromne ilości uwielbianego przez wszystkich sera gorgonzoli. Równiny Novary i pobliskiego Vercelli otaczają niezliczone pola ryżowe – risaie, gdzie uprawia się tak istotny w kuchni włoskiej ryż, który oczywiście eksportuje się na cały świat. Niewielu wie również, że Novara słynie z uprawy winorośli i produkcji szlachetnego szczepu Nebbiolo używanego do produkcji znanych win z tak zwanego Colline Novaresi (Wzgórz Novary): najstarszych Boca, Faro, Sizzano oraz GhemmeDOCG (DOCG – kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia – najwyższa klasa jakości).

Samo miasto Novara jest jednym z najbardziej aktywnych ośrodków gospodarczych regionu. Bogate w historię, ale też nowoczesny wygląd. Najważniejszym zabytkiem Novary jest Basilica di San Gaudenzio z charakterystyczną neoklasyczną kopułą o wysokości 121 m, uważaną za najwyższą w świecie kopułę skonstruowaną z cegły. Kolejnym, bardzo ciekawym miejscem, jest Duomo – Katedra di Santa Maria Assunta oraz zabytkowe centrum Il Broletto di Novara – kompleks architektoniczny stworzony z 4 zabytkowych budynków, które znoszono od XII do XV wieku. Niedaleko znajduje się plac główny – Piazza Battisti – stary rynek miejski, dziś centrum życia Novary. Będąc w Novarze, należy spróbować, oprócz wspomnianego wcześniej risotto, wspaniałego salami della duia.

7. Orta San Giulio

Z Novary do miasteczka Orta San Giulio dostaniesz się bezpośrednim pociągiem Trenitalia. Podróż zajmie niecałą godzinę.

Z Novary już bardzo blisko do wspaniałych jezior Piemontu – Jeziora Maggiore (Lago Maggiore) i Jeziora Orta (Lago d’Orta). To miejsca typowo turystyczne, oblegane w sezonie letnim (zwłaszcza Lago Maggiore), ale – ze względu na możliwość uprawiania sportów zimowych na górze Mottarone – i zimą. Jednak prawdziwą perłą tych terenów jest Orta San Giulio nad Jeziorem Orta oraz Wyspa San Giulio. Średniowieczne miasteczko zostało uznane przez stowarzyszenie I Borghi più belli d’Italia za jedno z najbardziej romantycznych miejsc w całej Italii. Orta jest wybierana jako miejsce ślubów przez pary z całego świata. Piękny plac główny – Piazza Motta jest niejako salonikiem otoczonym historycznymi kamieniczkami z jedną stroną otwartą na jezioro i widokiem na Wyspę San Giulio. Na wyspę dopłynąć można motorówkami i zwiedzić przepiękną Bazylikę San Giulio oraz przejść się Uliczką Medytacji – La Via del Silenzio e della Meditazione wokół zamkniętego Klasztoru Sióstr Benedyktynek.

Pięknych zakątków w Orta San Giulio jest wiele, ale nie można zapomnieć o Sacro Monte – Świętej Górze, która jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Bardzo sugestywne miejsce, które za pośrednictwem przepięknych 20 kapliczek, naturalnej wielkości rzeźb oraz fresków przedstawia żywot św. Franciszka z Asyżu. Kompleks Sacro Monte di Orta jest jedynym w Piemoncie (jest ich razem 7), który przedstawia życie innej postaci niż Jezus Chrystus. Teren jezior obfituje w wiele wspaniałych miejsc, miasteczek, zabytków do odwiedzenia, ale proponuje też wspaniałą kuchnię. W Orta San Giulio jada się Risotto al pesce persico (risotto z okoniem), ale ważnymi produktami tego terenu są sery kozie i krowie oraz wyroby mięsne np. salami czy mortadella. W trakcie pobytu nie można zapomnieć o odpoczynku na licznych plażach nad jeziorami.